Πίνακας Περιεχομένων
Αρχαιολογικό αρχείο
Το αρχαιολογικό αρχείο είναι το σώμα των φυσικών μαρτυριών για το παρελθόν. Είναι βασική έννοια στην αρχαιολογία[1] την ακαδημαϊκή επιστήμη που ασχολείται με την τεκμηρίωση και την ερμηνεία του αρχαιολογικού αρχείου[2]. Η αρχαιολογική θεωρία χρησιμοποιείται για την ερμηνεία των αρχαιολογικών αρχείων για την καλύτερη κατανόηση των ανθρώπινων πολιτισμών.
Σύνθεση του αρχείου
Το αρχαιολογικό αρχείο συνθέτουν τα αρχαία ευρήματα και ενίοτε τα σύγχρονα αντικείμενα. Η ανθρώπινη δραστηριότητα είχε μεγάλο αντίκτυπο στο αρχαιολογικό αρχείο. Καταστροφικές ανθρώπινες διαδικασίες, όπως η γεωργία και η δόμηση είναι δυνατόν να βλάψουν ή να καταστρέψουν πιθανούς αρχαιολογικούς χώρους. Άλλες απειλές για το αρχαιολογικό αρχείο είναι τα φυσικά φαινόμενα και η βαθιά άρoση. Η αρχαιολογία μπορεί να είναι μια καταστροφική επιστήμη, γιατί οι πεπερασμένοι πόροι του αρχαιολογικού αρχείου χάνονται στην ανασκαφή. Ως εκ τούτου, οι αρχαιολόγοι περιορίζουν τον όγκο των ανασκαφών που κάνουν σε κάθε τοποθεσία και κρατούν σχολαστικά αρχεία για το τι ανακαλύπτεται. Το αρχαιολογικό αρχείο είναι η φυσική καταγραφή της ανθρώπινης προϊστορίας και ιστορίας και ερμηνεύει γιατί οι αρχαίοι πολιτισμοί ευημερούσαν ή αποτύγχαναν. Οι πιο συντηρητικοί ορισμοί διευκρινίζουν ότι το αρχαιολογικό αρχείο αποτελείται από «υπολείμματα», ή «ίχνη» προηγούμενης ανθρώπινης δραστηριότητας, αν και η διαχωριστική γραμμή μεταξύ «παρελθόντος» και «παρόντος» μπορεί δεν είναι απόλυτα καθορισμένη. Αυτή η άποψη συνδέεται ιδιαίτερα με τη διαδικαστική αρχαιολογία, η οποία είδε το αρχαιολογικό αρχείο ως το «απολιθωμένο» προϊόν φυσικών, πολιτιστικών και ταφονομικών διεργασιών που συνέβησαν στο παρελθόν και εστίασε στην κατανόηση αυτών των διαδικασιών[3].
Σχηματισμός και μετασχηματισμός
Οι διαδικασίες σχηματισμού και μετασχηματισμού του αρχαιολογικού αρχείου φυσικές και πολιτισμικές παράγουν το σύνολο της μαρτυρίας που μελετούν οι αρχαιολόγοι, όταν διερευνούν κοινωνίες του παρελθόντος[4]. Οι παράγοντες σχηματισμού αφορούν στη διαδικασία διαμόρφωσης του αρχείου και σχετίζονται με την αρχική ή «πρωτογενή» απόθεση των αρχαίων υλικών καταλοίπων. Σχετίζονται αποκλειστικά με τη λειτουργική ή συμβολική ανθρώπινη συμπεριφορά και αναφέρονται ως πολιτισμικοί ή ανθρωπογενείς. Τέτοιοι παράγοντες συνδέονται με δραστηριότητες σχετικές με την απόκτηση πρώτης ύλης, την κατασκευή, τη χρήση και την επανάχρηση, την κατανομή και την απόρριψη τεχνέργων ή την ανακύκλωσή τους[5].
Οι παράγοντες μετασχηματισμού καθορίζουν την τελική μορφή του αρχαιολογικού αρχείου. Περιλαμβάνουν οποιαδήποτε διαδικασία, φυσική ή ανθρωπογενή, μετατρέπει μια αρχαία εγκατάσταση σε αρχαιολογική θέση με την πάροδο του χρόνου, δηλαδή τις συνθήκες και τα γεγονότα που επηρεάζουν τα αρχαιολογικά δεδομένα από τη στιγμή της εναπόθεσης μέχρι το χρόνο της ανάκτησής τους. Αρκετοί ερευνητές ισχυρίζονται ότι ως αποτέλεσμα των διαδικασιών σχηματισμού, το αρχαιολογικό αρχείο είναι μια μετασχηματισμένη ή παραμορφωμένη άποψη για τα τέχνεργα, που συμμετείχαν κάποτε σε ένα σύστημα συμπεριφοράς[6].
Παραπομπές σημειώσεις
Βιβλιογραφία
- Lucas, G. 2012. “The Trouble with Theory”, in Understanding the Archaeological Record. (1–17), Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-01026-0.
- Hardesty, D.L. 2008. “Goals of Archaeology, Overview”, in Encyclopedia of Archaeology, edited by Deborah M. Pearsall, (1414–1416), New York: Academic Press. ISBN:9780120031085, doi: https://doi.org/10.1016%2FB978-012373962-9.00121-7
- Patrik, L.E. 1985. “Is There an Archaeological Record?”. Advances in Archaeological Method and Theory. 8: 27–62. doi: https://doi.org/10.1016%2FB978-0-12-003108-5.50007-5.
- Rathje, W.L., Schiffer, M.B. 1982. Archaeology, New York: Harcourt Brace Jovanovich. ISBN: 978-0155029507.
- Reid, J.J., Schiffer, M.B., Neff J.M. 1975. “Archaeological considerations of intra-site sampling”, in Sampling in archaeology, edited by Mueller, J., (209-224), Tucson: University of Arizona Press. ISBN: 978-0816504824.
- Renfrew, C. Bahn, P. 2016. Archaeology: Theories, Methods and Practice. London: Thames and Hudson. ISBN: 9780500278673.