Λαγκούνα ντε Ρότσα

Από archaeology
Πήδηση στην πλοήγησηΠήδηση στην αναζήτηση
Άποψη της Λαγκούνα ντε Ρότσα

Η Λαγκούνα ντε Ρότσα (Laguna de Rocha), είναι παράκτια λιμνοθάλασσα 72 km² στη νοτιοανατολική Ουρουγουάη, αποτελεί βασικό παράδειγμα δυναμικών περιβαλλοντικών αλλαγών κατά το ολόκαινο. Αποτελούμενη από γλυκό νερό και θαλασσινές εισροές, η λιμνοθάλασσα λειτουργεί ως σημαντικός βιότοπος για πτηνά, ψάρια και ασπόνδυλα, ενώ εντάσσεται στο Σύστημα Εθνικών Προστατευόμενων Περιοχών (SNAP) ως προστατευόμενο τοπίο 22.000 ha[1].

Παλαιοπεριβαλλοντικές μελέτες, βασισμένες σε πυρήνες ιζημάτων, αποκαλύπτουν μεταβολές αλατότητας, τροφικής κατάστασης καικλίματος, συνδεδεμένες με τη στάθμη της θάλασσας, ισοστατικές προσαρμογές και ανθρωπογενείς πιέσεις[2].

Γεωλογία

Οι βάρκες της λιμνοθάλασσας

Η Λαγκούνα ντε Ρότσα σχηματίστηκε κατά το ολόκαινο από άνοδο της στάθμης θάλασσας, μεταξύ 8.000-6.000 ετών πριν, λόγω τεκτονικών παραγόντων[3]. Πριν από 20.000 έτη, η περιοχή ήταν ελώδης λόγω χαμηλής στάθμης θάλασσας κατά την τελευταία εποχή των παγετώνων. Η ανάκαμψη της στάθμης κατά το πρώιμο Ολόκαινο (7.000-3.700 βαθμ. έτη Π.Π.) οδήγησε σε μετάβαση από γλυκές σε αλμυρές συνθήκες[4]. Παλαιολιμνολογικές αναλύσεις πυρήνων ιζημάτων, έως 20.000 έτη Π.Π., χρησιμοποιούν δείκτες όπως μέγεθους κόκκων, οργανικής ύλης, ανθρακούχων, θρεπτικών στοιχείων και διατόμων[5]. Τα διάτομα, ευαίσθητα στην αλατότητα και το βάθος, δείχνουν συνθήκες χαμηλής παραγωγικότητας πριν από 7.000 έτη, με είδη όπως οι άλγες Achnanthes minutissima που υποδηλώνουν κρύο, φρέσκο νερό. Κατά το μέσο ολόκαινο (5.000-3.000 έτη ΠΠ), η αύξηση θαλασσινών εισροών αύξησε την αλατότητα, ευνοώντας ευτροφικές συνθήκες, λόγω υψηλότερης στάθμης και θερμότερου κλίματος[6].

Μέθοδοι και ευρήματα

Ξυλοπόδαρος στη Λαγκούνα ντε Ρότσα

Οι μέθοδοι περιλαμβάνουν αναλύσεις γεωχημικές (C/S, Sr/Ca), βιολογικές (διάτομα, φυτολίθοι, γύρη) και ισοτοπικές (O, C)[7]. Στη Rocha, οι φυτολίθοι αγρωστωδών δείχνουν μετάβαση από δασικές σε ανοιχτές περιοχές[8]. Η τροφική κατάσταση εξελίχθηκε από ολιγοτρόφικη σε μεσο-ευτροφική, επηρεαζόμενη από θαλάσσια παλινδρόμηση και βροχοπτώσεις. Πρόσφατες αλλαγές (τελευταίοι 150 έτη) δείχνουν ανθρωπογενείς επιδράσεις, όπως υπερ-αλατότητα από αλιεία και τουρισμό, και μείωση βλάστησης λόγω ξηρασιών[9].

Σημαντικές εναλλαγές παρατηρούνται γύρω στα 4.000 έτη, με ξηρότερες φάσεις που μειώνουν την υγρασία[10]. Στη Λαγκούνα ντε λας Νουτρίας (Laguna de las Nutrias), γειτονική μικρή λιμνοθάλασσα, χρονολογήσεις ²¹⁰Pb-¹³⁷Cs αποκαλύπτουν μεταβολές μεταξύ επιπέδου νερού τα τελευταία 600 έτη, με υγρές φάσεις κατά τον μεσαίωνα (1.050-400 βαθμονομημένα έτη ΠΠ) και πρόσφατες ξηρασίες, λόγω κλιματικής μεταβλητότητας[11].

Η παλαιοπεριβαλλοντική ιστορία της Ρότσα βελτιώνει την εκτίμηση κινδύνων για υπηρεσίες οικοσυστημάτων, όπως αλιεία και βιοποικιλότητα, προβλέποντας σημεία καμπής στο κλιματικό σύστημα[12]. Ως υγροβιότοπος προστατεύει 220+ είδη πτηνών, όπως φλαμίνγκο και κύκνους[13].

Παραπομπές

  1. ↑ Conde et al. 2002, 3
  2. ↑ Salgado et al. 2018, 3
  3. ↑ Inda et al. 2016, 5
  4. ↑ García-Rodríguez et al. 2004a, 60
  5. ↑ del Puerto et al. 2006, 223
  6. ↑ Salgado et al. 2018, 4
  7. ↑ García-Rodríguez et al. 2004b, 415
  8. ↑ Inda et al. 2016, 6
  9. ↑ Salgado et al. 2018, 7
  10. ↑ del Puerto et al. 2006, 230
  11. ↑ Silva et al. 2023, 8
  12. ↑ García-Rodríguez et al. 2004b, 420
  13. ↑ Conde et al. 2002, 5

Βιβλιογραφία

  • Conde, D., Aubriot, L., & Sommaruga, R. (2002). Changes in UV penetration associated with marine intrusions and freshwater discharge in a shallow coastal lagoon of the Southern Atlantic Ocean. Marine Ecology Progress Series, 240, 99-111. https://doi.org/10.3354/meps240099
  • del Puerto, L., García-Rodríguez, F., Inda, H., Bracco, R., Castiñeira, C., & Adams, J. B. (2006). Preliminary paleolimnological study of Rocha Lagoon, SE Uruguay. Limnogeologica, 31(2), 221-234. https://doi.org/10.1007/s10933-006-0002-0
  • García-Rodríguez, F., del Puerto, L., Bracco, R., Castiñeira, Sprechmann, P., & Schiavo, S. (2004a). Upper Pleistocene and Holocene paleosalinitC., y and trophic state changes in Rocha Lagoon (southern Uruguay). Journal of Paleolimnology, 32(1), 57-72. https://doi.org/10.1023/B:JOPL.0000029427.36286.d9
  • García-Rodríguez, F., Sprechmann, P., Metzeltin, D., Trettin, J., Stribeck, N., & del Puerto, L. (2004b). Relationships between trophic state, paleosalinity and climatic changes during the first Holocene marine transgression in Rocha Lagoon, southern Uruguay. Journal of Paleolimnology, 32(4), 413-424. https://doi.org/10.1007/s10933-005-4841-7
  • Inda, H., García-Rodríguez, F., & del Puerto, L. (2016). South America, Holocene Coastal Lagoons. In Encyclopedia of Marine Geosciences (pp. 1-8). Springer. https://doi.org/10.1007/978-94-007-6644-0_171-1
  • Salgado, L., Sprechmann, P., Schouppe, M., Leriche, A., Martínez, S., Duarte, A., Olivera, D., Gaucher, C., & Verde, M. (2018). Recent and Holocene Environmental Changes Recorded by Diatom Assemblages in Coastal Lagoons: Case Studies from Two Coastal Lagoons in South America. Water, 10(10), 1350. https://doi.org/10.3390/w10101350
  • Silva, M. B., Gorenstein, M., & Prado, L. F. (2023). Paleoecological history of a Holocene coastal paleolagoon from southern Brazil based on palynomorph and diatom data. Ocean and Coastal Research, 69, e22130. https://doi.org/10.1590/2675-2824069.22130mbs
Ανακτήθηκε από «https://archaeology.archive.gr/mediawiki-1.44.0/index.php?title=Λαγκούνα_ντε_Ρότσα&oldid=1989»