Βηρ Γκόρντον Τσάιλντ

Από archaeology
Πήδηση στην πλοήγησηΠήδηση στην αναζήτηση
Βηρ Γκόρντον Τσάιλντ

Ο Βηρ Γκόρντον Τσάιλντ (Vere Gordon Childe, 14 Απριλίου 1892 – 19 Οκτωβρίου 1957) υπήρξε Αυστραλός αρχαιολόγος και θεωρητικός της προϊστορίας, γνωστός για την εφαρμογή μαρξιστικών προσεγγίσεων στην ανάλυση της ανθρώπινης εξέλιξης[1]. Η συνεισφορά του στην αρχαιολογία περιλαμβάνει την επινόηση των όρων «Νεολιθική eπανάσταση» και «[[Αστική eπανάσταση ]]», οι οποίοι αναφέρονται σε θεμελιώδεις κοινωνικές και τεχνολογικές αλλαγές στην προϊστορία[2].

Σκάρα Μπράε και Μαρξιστική Προσέγγιση

Ο Τσάιλντ ανέλαβε την ανασκαφή του νεολιθικού οικισμού Σκάρα Μπράε στις νήσους Όρκνι, Σκωτία, και δημοσίευσε τον πρώτο επίσημο οδηγό του το 1933, Skara Brae, Orkney, Official Guide: Ancient Dwellings at Skara Brae[3]. Στο έργο αυτό, περιέγραψε τους κατοίκους του ως «χαμηλά στην κλίμακα του πολιτισμού», χαρακτηρίζοντάς τους ως «άγριους» και «βρώμικους», σύμφωνα με την τότε επικρατούσα αντίληψη για την ανθρώπινη εξέλιξη[4].

Νεολιθική επανάσταση

Η έννοια της «νεολιθικής επανάστασης» αναφέρεται στη μετάβαση από τον κυνηγο-τροφοσυλλεκτικό τρόπο ζωής στη γεωργία και την κτηνοτροφία, γεγονός που επέτρεψε την αύξηση του πληθυσμού και την ανάπτυξη μόνιμων οικισμών[5]. Ο Τσάιλντ υποστήριξε ότι αυτή η μετάβαση ήταν μια «πραγματική επανάσταση», καθώς συνδύαζε τεχνολογικές και κοινωνικές μεταβολές[6].

Αστική επανάσταση

Ο όρος «αστική επανάσταση» αναφέρεται στην ανάπτυξη των πρώτων πόλεων και κρατών, κυρίως στη Μεσοποταμία, και περιλαμβάνει δέκα χαρακτηριστικά[7]:

  • Αύξηση του μεγέθους των οικισμών
  • Συγκέντρωση πλούτου
  • Μεγάλες δημόσιες κατασκευές
  • Γραφή
  • Αναπαραστατική τέχνη
  • Γνώση επιστημών και μηχανικής
  • Εξωτερικό εμπόριο
  • Πλήρους απασχόλησης ειδικοί σε μη επιβιωτικές δραστηριότητες
  • Κοινωνική διαστρωμάτωση
  • Κρατική οργάνωση βασισμένη στη μόνιμη κατοικία αντί για την συγγένεια

Ο Τσάιλντ τόνισε ότι η Αστική Επανάσταση ήταν κυρίως μια κοινωνική μεταμόρφωση, με την εμφάνιση ισχυρών βασιλέων και την ανάπτυξη θεσμών διακυβέρνησης και κοινωνικής ιεραρχίας[8].

Μαρξιστική επιρροή

Ο Τσάιλντ επηρεάστηκε από τον μαρξισμό και εφάρμοσε τις θεωρίες του Μαρξ και του Ένγκελς στην ανάλυση της προϊστορίας. Ανέπτυξε μια λειτουργική-οικονομική ερμηνεία του συστήματος των τριών εποχών, υποστηρίζοντας ότι οι «επανάστασεις» στην ανθρώπινη ιστορία ήταν αποτέλεσμα κοινωνικών και οικονομικών μεταβολών[9].

Εργογραφία

  • Η Αυγή του ευρωπαϊκού πολιτισμού [The Dawn of European Civilization (1925)]
  • Άρυοι. Μια μελέτη της Ινδευρωπαϊκης προέλευσης [The Aryans. A study of Indo-European Origins (1926)]
  • Ο Δούναβης στην Προϊστορία [The Danube in Prehistory (1929)]
  • Η Εποχή του Χαλκού [The Bronze Age (1930)]
  • Νέο φως στην Αρχαιότατη Ανατολή [New Light on the Most Ancient East (1935)]
  • Προϊστορία της Σκωτίας [Prehistory of Scotland (1935)]
  • Ο Άνθρωπος δημιουργεί το εαυτό του [Man makes himself (1936)]
  • Προϊστορικές κοινότητες των Βρετανικών Νήσων [Prehistoric communities of the British Isles (1940, 2nd edition 1947)]
  • Τι συνέβη στην Ιστορία [What Happened in History (1942)]
  • Πρόοδος και Αρχαιολογία [Progress and Archaeology (1944, 1945)]
  • Ιστορία [History (1947)]
  • Προϊστορικές μεταναστεύσεις στην Ευρώπη [Prehistoric Migrations in Europe (1950)]
  • Ο Άνθρωπος δημιουργεί τον εαυτό του [Man Makes Himself (1951)]

Παραπομπές

  1. Childe 1933, 4.
  2. Childe 1950, 5.
  3. Childe 1933, 7.
  4. Manzanilla 1987, 12.
  5. Childe 1950, 6.
  6. Smith 2009, 3.
  7. Childe 1950, 3–17.
  8. Smith 2009, 5.
  9. Marxists.org, n.d.

Βιβλιογραφία

Προτεινόμενη βιβλιογραφία

  • The Archaeology of V Gordon Childe by David R Harris ISBN 052284622X