Υδρόσφαιρα

Η υδρόσφαιρα (hydrosphere) αποτελεί το σύνολο του νερού που βρίσκεται στη Γη, συμπεριλαμβάνοντας ωκεανούς, λίμνες, ποταμούς, παγετώνες, υπόγειο νερό και ατμοσφαιρική υγρασία. Καλύπτει περίπου το 71% της επιφάνειας του πλανήτη και είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της ζωής, καθώς όλα τα έμβια όντα εξαρτώνται από το νερό. Ως δυναμικό σύστημα, η υδρόσφαιρα χαρακτηρίζεται από συνεχή κυκλοφορία μέσω του υδρολογικού κύκλου —εξάτμιση, συμπύκνωση, κατακρήμνιση, απορροή και διήθηση— διαδικασίες που ρυθμίζουν τη χωρική και χρονική διαθεσιμότητα των υδάτινων πόρων.

Η υδρόσφαιρα λειτουργεί ως πρωταρχικό μέσο για βιογεωχημικούς κύκλους, ρυθμίζοντας την κατανομή ενέργειας, τη μεταφορά θρεπτικών συστατικών και την παροχή ενδιαιτημάτων για υδρόβια και χερσαία οικοσυστήματα. Η θερμοχωρητικότητα και θερμική αδράνεια του νερού συμβάλλουν στη ρύθμιση του παγκόσμιου κλίματος, μειώνοντας τις ακραίες θερμοκρασιακές διακυμάνσεις και επιτρέποντας την ύπαρξη σταθερών περιβαλλοντικών συνθηκών. Επιπλέον, οι υδάτινοι όγκοι συμμετέχουν στην ανταλλαγή αερίων μεταξύ ατμόσφαιρας και ωκεανών, επηρεάζοντας τη συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα και τη μακροπρόθεσμη κλιματική εξέλιξη.

Ιστορικά, οι ανθρώπινοι πολιτισμοί αναπτύχθηκαν κατά μήκος ποταμών και ακτών, βασιζόμενοι στο νερό για άρδευση, μεταφορές και πολιτιστικές πρακτικές. Παρά το γεγονός ότι το 71% της Γης καλύπτεται από νερό, τα προσβάσιμα γλυκά νερά αποτελούν λιγότερο από το 1% των συνολικών αποθεμάτων, υπογραμμίζοντας την αναντικατάστατη αξία της για τη γεωργία, τη βιομηχανία και τις οικιακές ανάγκες. Η άνιση κατανομή των υδάτινων πόρων, σε συνδυασμό με τις αυξανόμενες πιέσεις λόγω πληθυσμιακής αύξησης και κλιματικής αλλαγής, επιτείνουν τις προκλήσεις διαχείρισης και προστασίας των γλυκών υδάτων.

Επιπλέον, η υδρόσφαιρα αλληλεπιδρά με την ατμόσφαιρα, τη λιθόσφαιρα και τη βιόσφαιρα, διατηρώντας την πλανητική ισορροπία. Οι αλληλεπιδράσεις αυτές καθορίζουν γεωμορφολογικές διεργασίες, σταθεροποιούν οικολογικά δίκτυα και συμβάλλουν στη μακροπρόθεσμη εξέλιξη του περιβάλλοντος, καθιστώντας την υδρόσφαιρα θεμελιώδες συστατικό της λειτουργίας της Γης ως ολοκληρωμένου συστήματος.

Ορισμός και συστατικά της υδρόσφαιρας

Ως υδρόσφαιρα ορίζεται το τμήμα της Γης που περιέχει όλο το νερό, συμπεριλαμβάνοντας επιφανειακά υγρά νερά, υπόγειο νερό σε υδροφόρους ορίζοντες και υδρατμούς στην ατμόσφαιρα. Είναι ένα δυναμικό και πολυσύνθετο σύστημα, στο οποίο το νερό βρίσκεται σε συνεχή κυκλοφορία μέσω του υδρολογικού κύκλου, επηρεάζοντας διαδικασίες όπως η εξάτμιση, η κατακρήμνιση, η διήθηση και η απορροή. Οι ωκεανοί, που καλύπτουν περίπου το 71% της επιφάνειας και περιέχουν πάνω από το 97% του νερού του πλανήτη, αποτελούν την πλειονότητα, ενώ το υπόλοιπο βρίσκεται σε υπόγειο νερό, λίμνες, ποταμούς και παγωμένες μάζες Η κατανομή αυτή καθορίζει την παγκόσμια διαθεσιμότητα νερού και επηρεάζει σε θεμελιώδη βαθμό τη λειτουργία της βιοσφαίρας και των ανθρωπογενών συστημάτων.

Τα συστατικά περιλαμβάνουν: Ωκεανούς: Οι μεγαλύτερες αποθήκες νερού στον πλανήτη, οι οποίοι ρυθμίζουν το παγκόσμιο κλίμα μέσω της απορρόφησης και ανακατανομής θερμότητας, της κυκλοφορίας των θαλάσσιων ρευμάτων και της δέσμευσης άνθρακα μέσω φυσικοχημικών και βιολογικών διεργασιών. Αποτελούν κρίσιμους ρυθμιστές του κλιματικού συστήματος και της ανταλλαγής αερίων μεταξύ ατμόσφαιρας και επιφάνειας.

Γλυκά νερά: Λίμνες, ποταμοί και ρεύματα, τα οποία παρότι αντιπροσωπεύουν ένα μικρό ποσοστό του συνολικού νερού της Γης, είναι ζωτικής σημασίας για την παροχή πόσιμου νερού, για τη γεωργία, για τη βιομηχανία και την υποστήριξη χερσαίων και υγροτοπικών οικοσυστημάτων. Η ποιότητα και ποσότητά τους επηρεάζονται άμεσα από κλιματικούς παράγοντες, ανθρώπινες δραστηριότητες και γεωμορφολογικές διεργασίες.

Παγετώνες: Αποθηκεύουν σημαντικές ποσότητες γλυκού νερού και επηρεάζουν τη στάθμη της θάλασσας, την ανακλαστικότητα της Γης (albedo) και το παγκόσμιο κλιματικό σύστημα. Οι αλλαγές στη μάζα τους αποτελούν κύριους δείκτες κλιματικής μεταβολής.

Υπόγεια νερά: Βρίσκεται σε πορώδη πετρώματα και ιζήματα κάτω από την επιφάνεια και αποτελεί ζωτική πηγή ύδρευσης για πολλές περιοχές, ιδιαίτερα εκεί που τα επιφανειακά νερά είναι περιορισμένα. Συμβάλλει στη βασική ροή ποταμών, στη διατήρηση υγροτόπων και στη μακροπρόθεσμη σταθερότητα των οικοσυστημάτων. Η υδροδυναμική του υπόγειου νερού επηρεάζεται από τη γεωλογία, τη διηθητικότητα των υλικών και τις κλιματικές συνθήκες.

Αυτά τα συστατικά αλληλεπιδρούν μέσω φυσικών, χημικών και βιολογικών διεργασιών, διασφαλίζοντας τη συνεχή κίνηση και ανανέωση του νερού μεταξύ ατμόσφαιρας, επιφάνειας και υπεδάφους. Η υδρόσφαιρα, ως ολοκληρωμένο σύστημα, αποτελεί θεμέλιο για τη λειτουργία του πλανήτη, επηρεάζοντας το κλίμα, τη βιοποικιλότητα και την ανάπτυξη των ανθρώπινων κοινωνιών.

Ο ρόλος της υδρόσφαιρας στον υδρολογικό κύκλο

Η υδρόσφαιρα παίζει κεντρικό ρόλο στον υδρολογικό κύκλο, ένα παγκόσμιο σύστημα συνεχούς κυκλοφορίας του νερού που κινείται από ηλιακή ενέργεια και ελέγχεται από ένα σύνολο φυσικών, χημικών και βιολογικών διεργασιών. Ο κύκλος αυτός περιλαμβάνει διεργασίες όπως η εξάτμιση, η συμπύκνωση, η καθίζηση, η διήθηση και η επιφανειακή ή υπόγεια απορροή, οι οποίες καθορίζουν τη χωρική και χρονική κατανομή του νερού στη Γη Η εξάτμιση μετατρέπει το νερό από υγρή σε αέρια φάση, κυρίως από ωκεανούς, λίμνες και υγρές επιφάνειες, ενώ η διαπνοή από φυτά συμβάλλει στην εξατμισοδιαπνοή, μεταφέροντας νερό στην ατμόσφαιρα και συνδέοντας υδρολογικές και βιολογικές διεργασίες Κατά τη συμπύκνωση, οι υδρατμοί μετατρέπονται σε υγρές ή παγωμένες σταγόνες, οδηγώντας στο σχηματισμό νεφών, ενώ η καθίζηση επιστρέφει το νερό στην επιφάνεια με τη μορφή βροχής, χιονιού ή χαλαζιού, αναπληρώνοντας τα επιφανειακά και υπόγεια αποθέματα Η διήθηση επιτρέπει στο νερό να εισχωρεί στο έδαφος, εμπλουτίζοντας τους υδροφόρους ορίζοντες, ενώ η επιφανειακή απορροή μεταφέρει θρεπτικά στοιχεία, οργανική ύλη και ιζήματα σε λίμνες, ποτάμια και θαλάσσια οικοσυστήματα, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση γεωμορφολογικών δομών και στη λειτουργία των οικοσυστημάτων Οι διεργασίες αυτές, ως αλληλοσυνδεόμενα τμήματα ενός ενεργειακά καθοδηγούμενου συστήματος, καθορίζουν την κατανομή νερού σε παγκόσμια κλίμακα και επηρεάζουν την κλιματική δυναμική, καθώς η αυξημένη εξάτμιση ενισχύει την παγίδευση θερμότητας στην ατμόσφαιρα και επιταχύνει τη θέρμανση.

Η υδρόσφαιρα ρυθμίζει το κλίμα μέσω πολλαπλών φυσικών μηχανισμών, όπως η αποθήκευση θερμότητας, η μεταφορά ενέργειας και η δέσμευση άνθρακα, καθώς και μέσω σύνθετων ανατροφοδοτήσεων που επηρεάζουν τη μακροπρόθεσμη κλιματική σταθερότητα. Οι ωκεανοί, που διαθέτουν υψηλή θερμοχωρητικότητα, απορροφούν και ανακατανέμουν τη θερμότητα μέσω της κυκλοφορίας των θαλάσσιων ρευμάτων, μετριάζοντας τις θερμοκρασιακές μεταβολές και επηρεάζοντας τα παγκόσμια και περιφερειακά καιρικά μοτίβα. Παράλληλα, η βιολογική δέσμευση άνθρακα από θαλάσσιους μικροοργανισμούς, μέσω φωτοσύνθεσης και καταβύθισης οργανικού υλικού, συμβάλλει στη μείωση των ατμοσφαιρικών επιπέδων CO₂ και επηρεάζει τον παγκόσμιο άνθρακα. Σημαντικές ανατροφοδοτήσεις, όπως το φαινόμενο της ανακλαστικότητας (albedo), όπου οι παγετώνες και οι πάγοι αντανακλούν μεγάλο μέρος της ηλιακής ακτινοβολίας, λειτουργούν ως ψυκτικοί μηχανισμοί. Η απώλεια αυτής της ανακλαστικότητας λόγω τήξης οδηγεί σε αυξημένη απορρόφηση θερμότητας και επιταχύνει τη θέρμανση. Επιπλέον, οι ωκεάνιες ροές λειτουργούν ως «μεταφορικές ταινίες θερμότητας», μετακινώντας ενέργεια από τον ισημερινό προς υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη, ενώ οι υγρότοποι και τα υδροχαρή συστήματα απελευθερώνουν μεθάνιο —ένα ισχυρό αέριο του θερμοκηπίου— ενισχύοντας περαιτέρω τη θερμική απόκριση του κλίματος. Η προοδευτική θέρμανση της υδρόσφαιρας θεωρείται μία από τις κύριες κινητήριες δυνάμεις της μελλοντικής παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής, καθώς επηρεάζει τόσο την ωκεάνια κυκλοφορία όσο και τα ακραία φαινόμενα

Ανθρώπινες επιδράσεις και απειλές

Οι ανθρώπινες δραστηριότητες και η κλιματική αλλαγή επιταχύνουν την υποβάθμιση της υδρόσφαιρας, με ποσοτική εξάντληση και ποιοτική επιδείνωση. Η υπερκατανάλωση υπόγειου νερού από γεωργία και αστικοποίηση οδηγεί σε εξάντληση υδροφόρων σε χώρες όπως Κίνα, Ινδία και Ιράν. Βιομηχανικά απόβλητα, αγροτικά λιπάσματα και πλαστικά ρυπαίνουν νερά, απειλώντας βιοποικιλότητα και υγεία. Η κλιματική αλλαγή αλλάζει καθεστώτα βροχοπτώσεων, επιταχύνει τήξη παγετώνων και εντείνει ακραία φαινόμενα όπως πλημμύρες και ξηρασίες. Προβλέψεις δείχνουν 40% παγκόσμια έλλειψη νερού μέχρι 2030, με διακρατικές συγκρούσεις. Αύξηση στάθμης θάλασσας και οξίνιση ωκεανών απειλούν παράκτια οικοσυστήματα. Αποψίλωση, αστικοποίηση και ρύπανση επηρεάζουν διεργασίες, προκαλώντας σπανιότητα και μόλυνση.

Προκλήσεις και κενά γνώσης

Παρά την πρόοδο, υπάρχουν γνώσεις κενά στη κατανόηση ανταποκρίσεων σε στρες από κλίμα και ανθρώπους. Περιορισμένη μακροπρόθεσμη παρακολούθηση εμποδίζει εκτιμήσεις τάσεων εξάντλησης και διασποράς ρύπων, ιδίως σε αναπτυσσόμενες χώρες. Κοινωνικο-υδρολογικές αλληλεπιδράσεις, όπως διακυβέρνηση και προσαρμογή, παραμένουν υπομελετημένες. Ρύπανση από βιομηχανίες και αγροτικά είναι σημαντική πρόκληση, μολύνοντας πηγές και βλάπτοντας φυτά και ζώα. Η κλιματική αλλαγή προκαλεί τήξη παγετώνων, αύξηση στάθμης και αλλαγές ρευμάτων, επηρεάζοντας οικοσυστήματα.

Μελλοντική έρευνα

Η μελλοντική έρευνα πρέπει να εστιάσει σε επιδράσεις κλιματικής αλλαγής, βελτίωση στρατηγικών διαχείρισης και τεχνολογίες παρακολούθησης. Διεπιστημονικές προσεγγίσεις, βελτίωση ανάλυσης δεδομένων και ενσωμάτωση τοπικής γνώσης είναι απαραίτητες. Πρέπει να προτεραιοποιηθούν μοντέλα πρόβλεψης για πολλαπλά σενάρια στρες και ξεκλείδωμα γνώσεων από βαθιά υδροφόρα. Η συνεργασία επιστήμης-πολιτικής είναι κρίσιμη για βιώσιμα υδάτινα μέλλοντα.

Η υδρόσφαιρα, ως το σύνολο του νερού στη Γη, παίζει κρίσιμο ρόλο στην υδρολογικό κύκλο, ρυθμίζοντας το κλίμα και υποστηρίζοντας οικοσυστήματα. Περιλαμβάνει εξάτμιση, συμπύκνωση, καθίζηση, διήθηση και απορροή, με το νερό να κινείται συνεχώς μεταξύ ατμόσφαιρας, επιφάνειας και υποεπιφάνειας. Οι ωκεανοί αποτελούν το 96.5% του συνολικού όγκου, ενώ τα γλυκά νερά είναι περιορισμένα, με παγετώνες να κρατούν το 68.7% του γλυκού νερού. Η προέλευση του νερού ανάγεται στην αρχική συμπύκνωση αερίων κατά τη δημιουργία της Γης, με ελάχιστες αλλαγές από τότε.

Πίνακας: Κατανομή νερού στη Γη

Κατανομή Νερού στη Γη

Τοποθεσία	Όγκος (10³ km³)	% Συνολικού Όγκου Υδρόσφαιρας	% Γλυκού Νερού	Ετήσιος Ανακυκλούμενος Όγκος (km³)	Περίοδος Ανανέωσης (χρόνια)
Ωκεανοί	1,338,000	96.5	–	505,000	2,500
Υπόγειο Νερό	23,400	1.7	30.1	6,700	1,400
Παγετώνες & Χιόνι	24,064	1.7	68.7	–	–
Λίμνες	176.4	0.013	–	10,376	17
Ποταμοί	2.12	0.0002	0.006	43,000	16 ημέρες
Ατμόσφαιρα	12.9	0.001	0.04	600,000	8 ημέρες
Σύνολο Υδρόσφαιρας	1,386,000	100	–	–	–
Σύνολο Γλυκού Νερού	35,029.2	2.53	100	–	–

Πηγή: Shiklomanov..

Η βιογεωχημεία της υδρόσφαιρας επηρεάζεται από γεωλογία, κλίμα και βιολογικές διεργασίες, με ιόντα όπως χλώριο και νάτριο να κυριαρχούν στους ωκεανούς. Χουμικές ουσίες, ως φορείς οργανικού άνθρακα, συνδέουν αβιοτικές και βιοτικές διεργασίες, ρυθμίζοντας κύκλους θρεπτικών και τοξικών. Μελέτες δείχνουν αλληλεπιδράσεις με μέταλλα και φωτοχημικές αντιδράσεις σε δυστροφικά οικοσυστήματα.

Η κλιματική αλλαγή εντείνει ετερογένεια πλημμυρών, με αύξηση ακραίων βροχοπτώσεων σε Ασία και Αφρική. Η αστικοποίηση, με αύξηση αδιαπέρατων επιφανειών κατά 200% σε Ευρώπη και Αμερική, ενισχύει απορροή και φαινόμενο αστικής θερμότητας. Στρατηγικές όπως φυσικές λύσεις (π.χ. πράσινες υποδομές) και AI μοντέλα προτείνουν για διαχείριση.

Δορυφορικές τεχνολογίες, όπως η αποστολή SMAP, μετρούν υγρασία εδάφους και παγωμένο/λιωμένο έδαφος, βελτιώνοντας προβλέψεις καιρού και κύκλους άνθρακα. Αυτές οι παρατηρήσεις βοηθούν σε πλημμύρες, ξηρασίες και εκτίμηση ανταλλαγής άνθρακα σε βόρειες περιοχές. Ανθρώπινες δραστηριότητες προκαλούν ρύπανση, ευτροφισμό και οξίνιση, με παγκόσμιες επιπτώσεις όπως οργανική μόλυνση και σαλινίωση.

Πίνακας: Ζητήματα ποιότητας νερού

Ζητήματα Υδάτινης Ρύπανσης

Ζήτημα	Κλίμακα	Σώματα Νερού	Τομείς Επηρεασμένοι	Χρονική Καθυστέρηση	Εμβέλεια Επιπτώσεων
Οργανική Ρύπανση	++	Ποταμοί, Λίμνες	Υδάτινο Περιβάλλον	<1 έτος	Τοπική–Περιφερειακή
Παθογόνοι	++	Ποταμοί, Λίμνες	Υγεία	<1 έτος	Τοπική
Σαλινίωση	++	Υπόγειο Νερό	Χρήσεις, Υγεία	1–10 έτη	Περιφερειακή
Ευτροφισμός	++	Λίμνες	Υδάτινο Περιβάλλον	>10 έτη	Τοπική
Οξίνιση	++	Ποταμοί, Λίμνες	Υγεία, Περιβάλλον	>10 έτη	Περιφερειακή

Πηγή: WHO/UNEP, 1991.

Μελλοντικές κατευθύνσεις

Μελλοντικές κατευθύνσεις περιλαμβάνουν προχωρημένες τεχνικές για κύκλους άνθρακα και στοιχειακές συσχετίσεις, προάγοντας βιωσιμότητα. Διεθνής συνεργασία, όπως Συμβάσεις ΟΗΕ, είναι απαραίτητη για ασφάλεια νερού. Η υδρόσφαιρα αλληλεπιδρά με άλλα γήινα συστήματα, όπως η ατμόσφαιρα και η βιόσφαιρα, δημιουργώντας ανατροφοδοτήσεις που επηρεάζουν το κλίμα. Για παράδειγμα, η τήξη παγετώνων απελευθερώνει μεθάνιο, ενισχύοντας το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Μελέτες datasets δείχνουν προκαταλήψεις υπέρ του Βορρά, με ανάγκη για καλύτερη κάλυψη σε περιοχές εξάντλησης. Το υπόγειο νερό, με όγκο 23.4 × 10⁶ km³, είναι κρίσιμο για οικοσυστήματα και ανθρώπινες ανάγκες, αλλά αντιμετωπίζει εξάντληση λόγω υπερεκμετάλλευσης. Η εκπαίδευση μέσω project-based learning ενισχύει την κατανόηση δυναμικών της υδρόσφαιρας.

Εν κατακλείδι

Η υδρόσφαιρα είναι θεμελιώδες στοιχείο του υδρολογικού κύκλου και της κλιματικής ρύθμισης, συνδεδεμένη με διεργασίες που ρυθμίζουν κατανομή νερού και κλίμα. Τα αποθέματα της—ωκεανοί, λίμνες, ποταμοί, παγετώνες και υπόγειο νερό—παίζουν διασυνδεδεμένους ρόλους στη διατήρηση οικοσυστημάτων και παροχή πόρων. Ωστόσο, ανθρωπογενείς πιέσεις και κλιματική αλλαγή απειλούν την ακεραιότητά της, απαιτώντας επείγουσες δράσεις για βιωσιμότητα.

Βιβλιογραφία

• Anonymous. (2000). Hydrosphere. Encyclopedia of Physical Science and Technology. https://oro.open.ac.uk/6219/1/ME-216_Hydrosphere.pdf
• Cantoni, K. (2023). Hydrosphere Important and Facing Challenges. Journal of Earth Science & Climatic Change, 14, 675. https://doi.org/10.4172/2157-7617.1000675
• Dube, K. (2022). The Impact of Hydrosphere on Climate Change. Open Access Journal of Addiction and Psychology, 6(2). https://medwinpublisher.org/index.php/OAJAR/article/download/12711/11798/24722
• Entekhabi, D., Njoku, E. G., O’Neill, P. E., Kellogg, K. H., Crow, W. T., Edelstein, W. N., Entin, J. K., Goodman, S. D., Jackson, T. J., Johnson, J., Kimball, J., Piepmeier, J. R., Koster, R. D., Martin, N., McDonald, K. C., Moghaddam, M., Moran, S., Reichle, R., Shi, J. C., Spencer, M. W., Thurman, S. W., Tsang, L., & Van Zyl, J. (2010). The Soil Moisture Active Passive (SMAP) Mission. Proceedings of the IEEE, 98(5), 704-716. https://doi.org/10.1109/JPROC.2010.2043918
• Gleeson, T., et al. (2025). A review of open data for studying global groundwater in social-ecological systems. Hydrology and Earth System Sciences Discussions. https://doi.org/10.5194/hess-2025-123
• He, W., Hur, J., Chen, M., Zhang, P., & Semenov, P. (2022). Environmental biogeochemical behaviors of humic substances and elements in the hydrosphere. Frontiers in Environmental Science, 10. https://doi.org/10.3389/fenvs.2022.1101196
• John, D. (2024). The Interconnections Between Earth Systems and Climate. Journal of Geography & Natural Disasters, 14(1). https://www.longdom.org/open-access-pdfs/the-interconnections-between-earth-systems-and-climate.pdf
• John, D. (2024). The Hydrosphere's Role in the Water Cycle: An In-Depth Analysis. Journal of Earth Science & Climatic Change, 15, 808. https://doi.org/10.4172/2157-7617.1000808
• Luijendijk, E., Gleeson, T., & Moosdorf, N. (2022). Editorial: Groundwater systems worldwide. Frontiers in Earth Science, 10. https://doi.org/10.3389/feart.2022.1097789
• Sun, S. (2024). Hydrosphere Odyssey Navigating the Hydrological Cycle. Hydrology: Current Research, 15(1), 502. https://doi.org/10.37421/2157-7587.2024.15.502
• Wulandari, D. R., et al. (2018). Project Base Learning Media in the Dynamic of Hydrosphere. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 145, 012002. https://doi.org/10.1088/1755-1315/145/1/012002
• Xiao, Y., Wang, J., & Zhou, J. (2025). Hydrosphere under the driving of human activity and climate change: Status, evolution, and strategies. Sustainability, 17(7), 3257. https://doi.org/10.3390/su17073257
• Yang, W., Wang, Z., Wu, S., Li, R., Hua, P., Krebs, P., & Zhang, J. (2024). Climate change and urbanization inducing a tipping point in the hydrosphere. The Innovation Geoscience, 2(2), 100074. https://doi.org/10.59717/j.xinn-geo.2024.100074