Λίμνη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
| (Μία ενδιάμεση αναθεώρηση από τον ίδιο χρήστη δεν εμφανίζεται) | |||
| Γραμμή 41: | Γραμμή 41: | ||
==Οικολογία των λιμνών== | ==Οικολογία των λιμνών== | ||
[[File:Lake zones (left) and algal communities (right).jpg|thumb|Διάγραμμα διατομής λιμνολογικών λιμναίων ζωνών (αριστερά) και τύπων κοινοτήτων φυκών (δεξιά)]] | |||
[[File:Caspian Sea from orbit.jpg|thumb|Η Κασπία Θάλασσα είναι είτε η μεγαλύτερη λίμνη στον κόσμο είτε μια πλήρης εσωτερική θάλασσα. Η Κασπία Θάλασσα θεωρείται γενικά από γεωγράφους, βιολόγους και λιμνολόγους ως μια τεράστια εσωτερική αλμυρή λίμνη. Ωστόσο, το μεγάλο μέγεθος της Κασπίας σημαίνει ότι για κάποιους σκοπούς είναι καλύτερα διαμορφωμένο ως θάλασσα. Γεωλογικά, η Κασπία, η Μαύρη Θάλασσα και η Μεσόγειος Θάλασσα είναι απομεινάρια του αρχαίου ωκεανού της Τηθύος. Πολιτικά, η διάκριση μεταξύ θάλασσας και λίμνης μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται η Κασπία από το διεθνές δίκαιο.]] | |||
[[File:Roundtanglelake.JPG|thumb|right|Λίμνη Round Tangle, μία από τις λίμνες Tangle, 873 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας στο εσωτερικό της Αλάσκας]] | |||
Η [[οικολογία]] των λιμνών εστιάζει στη δομή και τη λειτουργία των υδάτινων οικοσυστημάτων, εξετάζοντας αλληλεπιδράσεις μεταξύ οργανισμών και με το [[περιβάλλον]]. Τα τροφικά δίκτυα στις λίμνες βασίζονται στο [[φυτοπλαγκτόν]] ως πρωτογενή παραγωγό, που παρέχει ενέργεια για τους καταναλωτές και τα ανώτερα τροφικά επίπεδα. Σε υψηλές ορεινές λίμνες, η παραγωγή του φυτοπλαγκτού ελέγχεται σε μεγάλο βαθμό από μικροάλγες (''flagellate algae''), τα οποία προσαρμόζονται σε χαμηλές [[θερμοκρασία|θερμοκρασίες]] και υψηλή διαύγεια νερού<ref>Stefanidis et al. 2020, 7.</ref>. | Η [[οικολογία]] των λιμνών εστιάζει στη δομή και τη λειτουργία των υδάτινων οικοσυστημάτων, εξετάζοντας αλληλεπιδράσεις μεταξύ οργανισμών και με το [[περιβάλλον]]. Τα τροφικά δίκτυα στις λίμνες βασίζονται στο [[φυτοπλαγκτόν]] ως πρωτογενή παραγωγό, που παρέχει ενέργεια για τους καταναλωτές και τα ανώτερα τροφικά επίπεδα. Σε υψηλές ορεινές λίμνες, η παραγωγή του φυτοπλαγκτού ελέγχεται σε μεγάλο βαθμό από μικροάλγες (''flagellate algae''), τα οποία προσαρμόζονται σε χαμηλές [[θερμοκρασία|θερμοκρασίες]] και υψηλή διαύγεια νερού<ref>Stefanidis et al. 2020, 7.</ref>. | ||
| Γραμμή 61: | Γραμμή 64: | ||
==Απειλές και προστασία== | ==Απειλές και προστασία== | ||
[[File:Yaylyu.JPG|thumb|Λίμνη Τελέτσκογιε, Σιβηρία]] | |||
Οι λίμνες αντιμετωπίζουν ποικίλες ανθρωπογενείς και φυσικές απειλές που επηρεάζουν τη δομή και τη λειτουργία τους. Ο ευτροφισμός, αποτέλεσμα υπερβολικής εισροής θρεπτικών συστατικών όπως [[άζωτο]] και [[φώσφορος]], προκαλεί συχνά ανθοφορίες φυτοπλαγκτού, με επακόλουθη μείωση διαλυμένου οξυγόνου και υποβάθμιση της υδροβιοποικιλότητας<ref>Stefanidis et al. 2020, 11.</ref>. Τα εισβολικά είδη, όπως το «λαβράκι του Νείλου» (Nile perch) στη λίμνη Βικτώρια, αλλάζουν δραματικά τη σύνθεση των τροφικών δικτύων, προκαλώντας απώλειες ενδημικών ειδών και διαταράσσοντας ισορροπίες<ref>Stefanidis et al. 2020, 12.</ref>. Η [[κλιματική αλλαγή]] επιφέρει μεταβολές στις [[θερμοκρασία|θερμοκρασίες]], τα επίπεδα νερού και τη διάρκεια στρωματοποίησης, αυξάνοντας την ευπάθεια των οικοσυστημάτων <ref>Stefanidis et al. 2020, 15.</ref>. | Οι λίμνες αντιμετωπίζουν ποικίλες ανθρωπογενείς και φυσικές απειλές που επηρεάζουν τη δομή και τη λειτουργία τους. Ο ευτροφισμός, αποτέλεσμα υπερβολικής εισροής θρεπτικών συστατικών όπως [[άζωτο]] και [[φώσφορος]], προκαλεί συχνά ανθοφορίες φυτοπλαγκτού, με επακόλουθη μείωση διαλυμένου οξυγόνου και υποβάθμιση της υδροβιοποικιλότητας<ref>Stefanidis et al. 2020, 11.</ref>. Τα εισβολικά είδη, όπως το «λαβράκι του Νείλου» (Nile perch) στη λίμνη Βικτώρια, αλλάζουν δραματικά τη σύνθεση των τροφικών δικτύων, προκαλώντας απώλειες ενδημικών ειδών και διαταράσσοντας ισορροπίες<ref>Stefanidis et al. 2020, 12.</ref>. Η [[κλιματική αλλαγή]] επιφέρει μεταβολές στις [[θερμοκρασία|θερμοκρασίες]], τα επίπεδα νερού και τη διάρκεια στρωματοποίησης, αυξάνοντας την ευπάθεια των οικοσυστημάτων <ref>Stefanidis et al. 2020, 15.</ref>. | ||
Τελευταία αναθεώρηση της 21:32, 6 Δεκεμβρίου 2025
Η λίμνη (lake) είναι φυσικό ή τεχνητό σώμα γλυκού νερού που περιβάλλεται από ξηρά, με βάθος και διαστάσεις που επιτρέπουν τη θερμική στρωματοποίηση και την ανάπτυξη υψηλής βιοποικιλότητας. Η σχηματοποίησή τους επηρεάζεται από γεωλογικές διεργασίες (π.χ. τεκτονικές κινήσεις, ηφαιστειακή δραστηριότητα, καθίζηση), κλιματικούς παράγοντες (βροχοπτώσεις, εξάτμιση, εποχιακές διακυμάνσεις θερμοκρασίας) και βιολογικούς παράγοντες (π.χ. δραστηριότητα φυτών και ζώων που διαμορφώνουν το οικοσύστημα).
Οι λίμνες αποτελούν σημαντικά στοιχεία του υδρολογικού κύκλου, συμβάλλοντας στην αποθήκευση και κατανομή του γλυκού νερού, στη ρύθμιση τοπικών και περιφερειακών κλιματικών συνθηκών, και στη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Αρχαίες λίμνες, όπως η Βαϊκάλη, χαρακτηρίζονται από υψηλά επίπεδα ενδημισμού λόγω μακράς γεωλογικής σταθερότητας και απομόνωσης, ενώ οι τεχνητές λίμνες, όπως αυτές που δημιουργούνται με φράγματα, είναι πιο ευάλωτες σε περιβαλλοντικές διαταραχές και ανθρωπογενείς επιπτώσεις[1].
Η λιμνολογία, ως διεπιστημονικός κλάδος, συνδυάζει υδρολογικές, χημικές, γεωλογικές και βιολογικές προσεγγίσεις και χρησιμοποιεί μαθηματικά και υπολογιστικά μοντέλα για την πρόβλεψη δυναμικών αλλαγών στο οικοσύστημα των λιμνών[2]. Η κλιματική αλλαγή αυξάνει την ένταση απειλών όπως ο ευτροφισμός, η διατάραξη στρωματοποίησης, η εισβολή ξενικών ειδών και η υποβάθμιση της ποιότητας του νερού[3].
Συνεπώς, η μελέτη των λιμνών αποτελεί κρίσιμο εργαλείο για την προστασία των οικοσυστημάτων και τη διαχείριση των υδατικών πόρων, ειδικά υπό την πίεση των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων και της κλιματικής αλλαγής.
Σχηματισμός των λιμνών
Οι λίμνες σχηματίζονται από ποικίλες γεωλογικές διαδικασίες που καθορίζουν τη μορφολογία, το βάθος και τη δυναμική των υδάτων τους. Οι τεκτονικές λίμνες προκύπτουν από κινήσεις του φλοιού της Γης, όπως ρήγματα και καθιζήσεις, δημιουργώντας βαθιές λεκάνες, με συνήθως στενές και επιμήκεις διαστάσεις[4]. Παράδειγμα αποτελεί η Λίμνη Τανγκανίκα, η οποία σχηματίστηκε από έντονη τεκτονική δραστηριότητα στην περιοχή της Ανατολικής Αφρικής.
Οι παγετωνικές λίμνες δημιουργούνται από τη διάβρωση και απόθεση υλικών που προκύπτουν από την κίνηση των παγετώνων κατά τις παγετωνικές περιόδους. Στις βόρειες Ηνωμένες Πολιτείες, και ειδικά στην περιοχή της Μινεσότα, η υποχώρηση των παγετώνων πριν από 10.000-20.000 χρόνια οδήγησε στο σχηματισμό χιλιάδων λιμνών, με ποικίλες μορφολογίες και βάθη[5].
Οι ηφαιστειακές λίμνες γεμίζουν κρατήρες ή λεκάνες που δημιουργούνται από ηφαιστειακή δραστηριότητα, συχνά με κυκλική ή οβάλ μορφή και σημαντικό βάθος. Οι οξυγώνιες λίμνες (oxbow) σχηματίζονται όταν τμήματα ποταμών απομονώνονται λόγω μετατόπισης του κύριου ρεύματος, δημιουργώντας ημισεληνοειδείς λίμνες χαμηλού βάθους[6].
Κατά το Ηώκαινο, ορισμένες λίμνες στη Νεβάδα σχηματίστηκαν από συνδυασμό κλιματικών μεταβολών και τεκτονικών διεργασιών, με τα πρώτα τοπικά οικοσυστήματα να εμφανίζονται περίπου 49,5 εκατομμύρια χρόνια πριν[7].
Οι τεχνητές λίμνες, όπως οι ταμιευτήρες που δημιουργούνται μέσω κατασκευής φραγμάτων, έχουν επιμήκη μορφή και περιορισμένη παραμονή νερού, γεγονός που επηρεάζει τόσο τη στρωματοποίηση όσο και τη βιοποικιλότητα[8].
Η γεωμορφολογική και οικολογική εξέλιξη των λιμνών περιλαμβάνει διαδικασίες ιζηματογένεσης και αποθέσεις οργανικών και ανόργανων υλικών, που με την πάροδο του χρόνου μπορούν να μετατρέψουν τις λίμνες σε χερσαία οικοσυστήματα, ενισχύοντας τη διαδοχή των βιοκοινοτήτων και τη δημιουργία νέων μικροπεριβαλλόντων για είδη
Πίνακας: Τύποι λιμνών
| Τύπος Λίμνης | Προέλευση | Παράδειγμα | Χαρακτηριστικά |
|---|---|---|---|
| Τεκτονική | Ρήγματα φλοιού | Τανγκανίκα | Βαθιά, σταθερή |
| Παγετωνική | Διάβρωση παγετώνων | Μινεσότα λίμνες | Πολλές, ρηχές |
| Ηφαιστειακή | Κρατήρες | Κρατήρας Λίμνη | Κυκλικές |
| Οξυγώνια λίμνη (Oxbow) | Μετατόπιση ποταμών | Πλημμυρικές πεδιάδες | Ρηχές, απομονωμένες |
| Τεχνητή | Φράγματα | Ταμιευτήρες | Μεταβλητά επίπεδα |
Οικολογία των λιμνών
_and_algal_communities_(right).jpg)
Η οικολογία των λιμνών εστιάζει στη δομή και τη λειτουργία των υδάτινων οικοσυστημάτων, εξετάζοντας αλληλεπιδράσεις μεταξύ οργανισμών και με το περιβάλλον. Τα τροφικά δίκτυα στις λίμνες βασίζονται στο φυτοπλαγκτόν ως πρωτογενή παραγωγό, που παρέχει ενέργεια για τους καταναλωτές και τα ανώτερα τροφικά επίπεδα. Σε υψηλές ορεινές λίμνες, η παραγωγή του φυτοπλαγκτού ελέγχεται σε μεγάλο βαθμό από μικροάλγες (flagellate algae), τα οποία προσαρμόζονται σε χαμηλές θερμοκρασίες και υψηλή διαύγεια νερού[9].
Οι αρχαίες λίμνες, όπως η Βαϊκάλη και η Τανγκανίκα, χαρακτηρίζονται από εξαιρετικά υψηλή βιοποικιλότητα και μεγάλο ποσοστό ενδημικών ειδών, αποτέλεσμα μακράς γεωλογικής σταθερότητας και απομόνωσης[10]. Αντίθετα, οι υψηλές ορεινές λίμνες, λόγω γεωγραφικής απομόνωσης και περιορισμένων εισροών οργανικών υλικών, παρουσιάζουν πολυμεικτική ανάμιξη, ενώ οι μεσογειακές λίμνες χαρακτηρίζονται από εποχιακές και ετήσιες μεταβολές στη σύνθεση του φυτοπλαγκτού, με αυξημένη συχνότητα τοξικών κυανοβακτηρίων[11].
Η χρήση μοντέλων, τόσο στατικών όσο και δυναμικών, επιτρέπει την ανάλυση και πρόβλεψη της οικολογικής δυναμικής των λιμνών, συμπεριλαμβανομένων της παραγωγικότητας, της δομής των τροφικών δικτύων και των επιπτώσεων διαταραχών. Παρά ταύτα, οι μοντελοποιήσεις αντιμετωπίζουν προκλήσεις όπως η «πείνα για δεδομένα» (data hunger), δηλαδή η ανάγκη για εκτενή και συνεπή μετρητικά δεδομένα[12].
Οι τεχνητές λίμνες, όπως οι ταμιευτήρες που δημιουργούνται μέσω φραγμάτων, εμφανίζουν γενικά μειωμένη βιολογική ποικιλότητα, με σημαντική ομογενοποίηση των ψαριών, αποτέλεσμα εισαγωγών ειδών και περιορισμένης διασύνδεσης με άλλα υδάτινα σώματα[13]. Σε φυσικές λίμνες, η βιοποικιλότητα τείνει να αυξάνεται με το μέγεθος και τον όγκο του νερού, αν και εξαιρέσεις παρατηρούνται σε περιβάλλοντα με έντονες διακυμάνσεις ή ασταθείς υδρολογικές συνθήκες[14].
Τέλος, οι πολικές λίμνες παρουσιάζουν υψηλή μικροβιακή ενδημικότητα λόγω της παρουσίας πάγου και των ακραίων περιβαλλοντικών συνθηκών, γεγονός που περιορίζει τη διασπορά και ενισχύει την προσαρμογή σε ειδικά οικολογικά μικροπεριβάλλοντα[15].
Σημασία των λιμνών
Οι λίμνες παρέχουν πολυδιάστατες οικοσυστημικές υπηρεσίες, οι οποίες είναι κρίσιμες τόσο για το φυσικό περιβάλλον όσο και για την ανθρώπινη κοινωνία. Μεταξύ αυτών, η ύδρευση αποτελεί θεμελιώδη λειτουργία, με παραδείγματα όπως η Λίμνη Τανγκανίκα, η οποία εξασφαλίζει πόσιμο νερό σε περισσότερους από 1 εκατομμύριο ανθρώπους[16]. Επιπλέον, οι λίμνες υποστηρίζουν την αλιεία, προσφέροντας βιοτόπους για εμπορικά και ντόπια είδη ψαριών, συμβάλλουν στον τουρισμό και αναλαμβάνουν σημαντικό ρόλο στον έλεγχο πλημμυρών, αποθηκεύοντας περίσσεια νερού κατά τη διάρκεια έντονων βροχοπτώσεων.
Οι αρχαίες λίμνες έχουν ιστορικά στηρίξει τοπικές και περιφερειακές οικονομίες μέσω της βιοποικιλότητας και των φυσικών πόρων τους, ενώ οι τεχνητές λίμνες και τα φράγματα παρέχουν επιπλέον δυνατότητες παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας, συμβάλλοντας στην ενεργειακή ασφάλεια και στην οικονομική ανάπτυξη[17]. Σε περιοχές με άγονα ή ημιάνυδρα κλίματα, οι λίμνες επιτελούν κρίσιμο ρόλο στη ρύθμιση των υδρολογικών κύκλων, μειώνοντας την εξάτμιση και ενισχύοντας την αποθήκευση νερού[18].
Η χρήση μοντέλων, όπως στατικά, δυναμικά και προσεγγίσεις πολλαπλών μοντέλων (multi-model), διευκολύνει την κατανόηση και πρόβλεψη της οικολογικής και υδρολογικής λειτουργίας των λιμνών, επιτρέποντας τη διαχείριση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και των ανθρωπογενών πιέσεων[19]. Επιπλέον, οι αστικές λίμνες και υδάτινοι χώροι προσφέρουν σημαντικά «blue spaces», δηλαδή περιοχές για χαλάρωση και αναψυχή, ενώ ταυτόχρονα υποστηρίζουν τη διατήρηση της τοπικής βιοποικιλότητας[20].
Συνολικά, οι λίμνες αποτελούν κρίσιμους πόρους για την ανθρώπινη ευημερία και την οικολογική ισορροπία, παρέχοντας νερό, τροφή, αναψυχή και ενεργειακές δυνατότητες, ενώ η βιώσιμη διαχείρισή τους παραμένει απαραίτητη για τη διατήρηση των λειτουργιών τους στο μέλλον.
Απειλές και προστασία
Οι λίμνες αντιμετωπίζουν ποικίλες ανθρωπογενείς και φυσικές απειλές που επηρεάζουν τη δομή και τη λειτουργία τους. Ο ευτροφισμός, αποτέλεσμα υπερβολικής εισροής θρεπτικών συστατικών όπως άζωτο και φώσφορος, προκαλεί συχνά ανθοφορίες φυτοπλαγκτού, με επακόλουθη μείωση διαλυμένου οξυγόνου και υποβάθμιση της υδροβιοποικιλότητας[21]. Τα εισβολικά είδη, όπως το «λαβράκι του Νείλου» (Nile perch) στη λίμνη Βικτώρια, αλλάζουν δραματικά τη σύνθεση των τροφικών δικτύων, προκαλώντας απώλειες ενδημικών ειδών και διαταράσσοντας ισορροπίες[22]. Η κλιματική αλλαγή επιφέρει μεταβολές στις θερμοκρασίες, τα επίπεδα νερού και τη διάρκεια στρωματοποίησης, αυξάνοντας την ευπάθεια των οικοσυστημάτων [23].
Οι υδατοφράκτες και τα φράγματα διαταράσσουν τη συνδεσιμότητα μεταξύ υδάτινων συστημάτων, επηρεάζοντας μεταναστεύσεις ψαριών και κυκλοφορία ιζημάτων[24]. Επιπλέον, η ρύπανση και η υπεραλίευση μειώνουν σημαντικά τους πληθυσμούς ειδών και περιορίζουν τη λειτουργική ποικιλότητα. Σε ορεινές περιοχές, η ανάπτυξη τουριστικών δραστηριοτήτων και υδροηλεκτρικών έργων επιφέρει περαιτέρω πιέσεις στο ευαίσθητο οικοσύστημα των υψηλών βουνών[25]. Η χρήση μοντέλων οικολογικής δυναμικής επισημαίνει σημαντικά κενά γνώσης σχετικά με την κατανομή της βιοποικιλότητας και την ευπάθεια σε διαταραχές [26].
Για την προστασία των λιμνών, προτείνονται μέτρα όπως η απαγόρευση εισαγωγής μη αυτόχθονων ειδών, η αποκατάσταση της συνδεσιμότητας μεταξύ υδάτινων συστημάτων και η συστηματική παρακολούθηση οικολογικών δεικτών[27]. Οι ολοκληρωμένες προσεγγίσεις, όπως το Δίκτυο Παρατήρησης Βιοποικιλότητας Γλυκών Υδάτων FWBON, επιτρέπουν την αρμονική ενσωμάτωση δεδομένων από πολλαπλές πηγές για καλύτερη αξιολόγηση της οικολογικής κατάστασης[28]. Η «οικολογία συνύπαρξης» (reconciliation ecology) προωθεί στρατηγικές που ενισχύουν τη βιοποικιλότητα ακόμη και σε ανθρώπινα διαμορφωμένα τοπία, προσαρμόζοντας τις δραστηριότητες στις ανάγκες των οικοσυστημάτων [29]. Επιπλέον, μοντέλα όπως το PCLake χρησιμοποιούνται για την πρόβλεψη οικολογικών αλλαγών και τη μελέτη των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής[30]. Η Σύμβαση Ραμσάρ προωθεί τη βιώσιμη χρήση και τη διατήρηση των υγροτόπων, συμπεριλαμβανομένων των λιμνών, διασφαλίζοντας τη διατήρηση των οικοσυστημικών υπηρεσιών[31].
Εν κατακλείδι
Οι λίμνες αποτελούν κρίσιμους πόρους για τη βιοποικιλότητα και την ανθρώπινη ευημερία, αλλά παραμένουν ευάλωτες σε πολλαπλές απειλές. Η επιστημονική έρευνα τονίζει την ανάγκη για ολοκληρωμένη διαχείριση, η οποία να ενσωματώνει μοντέλα, παρακολούθηση και προσαρμοστικές στρατηγικές. Μελλοντικά, η κλιματική αλλαγή απαιτεί περαιτέρω προσαρμογή των διαχειριστικών πρακτικών, προκειμένου να διασφαλιστεί η μακροχρόνια βιωσιμότητα των λιμνών[32].
Παραπομπές
- ↑ Stefanidis κ.ά., 2020, 3.
- ↑ Mooij κ.ά., 2010, 634.
- ↑ Stefanidis κ.ά., 2020, σ. 11
- ↑ Chamberlin et al. 2021, 2.
- ↑ Stefanidis et al. 2020, 4.
- ↑ Stefanidis et al. 2020, 5.
- ↑ Chamberlin et al. 2021, 1.
- ↑ Stefanidis et al. 2020, 6.
- ↑ Stefanidis et al. 2020, 7.
- ↑ Stefanidis et al. 2020, 3.
- ↑ Stefanidis et al. 2020, 8.
- ↑ Mooij et al. 2010, 650.
- ↑ Stefanidis et al. 2020, 12.
- ↑ Stefanidis et al. 2020, 4.
- ↑ Stefanidis et al. 2020, 9.
- ↑ Stefanidis et al. 2020, 13.
- ↑ Stefanidis et al. 2020, 14.
- ↑ Stefanidis et al. 2020, 10.
- ↑ Mooij et al. 2010, 654.
- ↑ Stefanidis et al. 2020, 6.
- ↑ Stefanidis et al. 2020, 11.
- ↑ Stefanidis et al. 2020, 12.
- ↑ Stefanidis et al. 2020, 15.
- ↑ Stefanidis et al. 2020, 13.
- ↑ Stefanidis et al. 2020, 16.
- ↑ Mooij et al. 2010, 652.
- ↑ Stefanidis et al. 2020, 17.
- ↑ Stefanidis et al. 2020, 18.
- ↑ Stefanidis et al. 2020, 16.
- ↑ Mooij et al. 2010, 652.
- ↑ Stefanidis et al. 2020, 18.
- ↑ Mooij et al. 2010, 658.
Βιβλιογραφία
- Chamberlin, C.P., Wan, E., Graham, S.A. 2021. Geochemical Evolution of Eocene Lakes in the Nevada Hinterland: Implications for Lacustrine Source Rock Formation. Geochemistry, Geophysics, Geosystems 22: e2021GC009863. https://doi.org/10.1029/2021GC009863
- Mooij, W.M., Trolle, D., Jeppesen, E., Arhonditsis, G., Belolipetsky, P., Chitamwebwa, D.B.R., Degermendzhy, A.G., DeAngelis, D.L., Domis, L.N.D., Downing, A.S., Jöhnk, K.D. 2010. Challenges and opportunities for integrating lake ecosystem modelling approaches. Aquatic Ecology 44: 633–667. https://doi.org/10.1007/s10452-010-9339-3
- Stefanidis, K., Kostara, A., Papastergiadou, E. 2020. Characteristics, Main Impacts, and Stewardship of Natural and Artificial Lakes. Water 12: 260. https://doi.org/10.3390/w12010260
