Η τοπογραφία είναι κλάδος των εφαρμοσμένων μαθηματικών. Στόχος της τοπογραφίας είναι ο προσδιορισμός της έκτασης τμημάτων της επιφάνειας της γης, τα μήκη και τις κατευθύνσεις των γραμμών οριοθέτησης, καθώς και το περίγραμμα της επιφάνειας με ακρίβεια. Αναλυτικότερα η Τοπογραφία ασχολείται με τον ακριβή προσδιορισμό της θέσης, δηλαδή τη χάραξη τεχνικών έργων όπως είναι οι δρόμοι, γέφυρες, φράγματα, κατασκευές. Σήμερα με την τεχνολογία και την τεχνογνωσία που διαθέτει ασχολείται με τον γεωμετρικό έλεγχο των δομικών έργων π.χ προκατασκευών και με την παρακολούθηση της κινηματικής συμπεριφοράς των κατασκευών και του εδάφους. Οι τοπογραφικοί χάρτες είναι το μέσο για για την αποσαφήνιση του ρόλου του χώρου και του τόπου.
Οι χάρτες αποτυπώνουν τις παρατηρήσεις της τοπογραφίας. Οι πρώτοι χάρτες που δημιουργήθηκαν, αποτύπωσαν το σχήμα και τον χαρακτήρα της επιφάνειας της Γης. Συμβόλιζαν τοπία πολύ πριν από την εισαγωγή των επιστημονικών μεθόδων στη χαρτογραφία, όταν η ιδέα της σχεδίασης σε σταθερή κλίμακα έφερε επανάσταση στην τοπογραφική χαρτογράφηση τον δέκατο έκτο αιώνα.[1].
Στην εξέλιξή τους οι τοπογραφικοί χάρτες έγιναν όλο και πιο χρήσιμα εργαλεία για την εξερεύνηση, την κατανόηση και τον έλεγχο του περιβάλλοντος[2]. Η συνάφεια των τοπογραφικών πληροφοριών παρείχε το κίνητρο για πολλές πρωτοβουλίες στη δημιουργία χαρτών σε κρατικό επίπεδο, ιδιαίτερα για στρατιωτικούς και κτηματολογικούς σκοπούς[3]. Η ανάπτυξη και η χρήση των γεωπληροφορικών συστημάτων (GIS) άλλαξε ριζικά τη χαρτογραφική τεχνολογία παραγωγής τοπογραφικών χαρτών καθώς και τη χρήση τους[4].
Όταν οι αρχαιολόγοι χρησιμοποιούν τον όρο «τοπογραφία», συνήθως εννοούν έναν συνδυασμό πολλών διαφορετικών θεμάτων, συμπεριλαμβανομένης της γεωγραφίας και των φυσικών πόρων μιας χώρας. Η αρχιτεκτονική μορφή μιας πόλης καθώς αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια αρκετών αιώνων ή και χιλιετιών, η μελέτη διαφορετικών λειτουργικών περιοχών μέσα σε μια πόλη ή την ύπαιθρό της, όπως ιερά, αστικά κέντρα, αγορές, εργαστήρια, ιδιωτικές κατοικίες και νεκροταφεία.
Ο αρχαιολόγος σε αυτή την περίπτωση πρέπει να είναι προετοιμασμένος να εμβαθύνει σε θέματα όπως η αρχιτεκτονική, η τέχνη, η λογοτεχνία, η ιστορία, η επιγραφική, η νομισματική, η θρησκεία, η πολιτική, η φυσική ανθρωπολογία και η γεωλογία, καθώς και να έχει κατανόηση των μεθοδολογιών της αρχαιολογικής ανασκαφής και περιφερειακή έρευνα. Ως εκ τούτου, η «τοπογραφία» μπορεί να είναι μια πραγματικά διεπιστημονική προσέγγιση, γεμάτη από όλα όσα γίνονται στην αρχαιολογική και την ιστορική έρευνα.