Ιστορική αρχαιολογία
Η ιστορική αρχαιολογία αποτελεί ένα σχετικά πρόσφατο υποπεδίο της αρχαιολογίας, που εστιάζει στη μελέτη της σύγχρονης εποχής, από τον 15ο αιώνα μέχρι σήμερα. Ορίζεται ως η τομή μεταξύ της παραδοσιακής αρχαιολογίας και της ιστορικής έρευνας, χρησιμοποιώντας τεκμήρια υλικού πολιτισμού και αρχειακά έγγραφα για την περιγραφή παρελθόντων κοινωνιών, ιδιαίτερα περιθωριοποιημένων ομάδων που απουσιάζουν από τα γραπτά αρχεία[1]. Αυτή η προσέγγιση επιτρέπει την αποκάλυψη καθημερινών πρακτικών, πολιτιστικών αλλαγών και κοινωνικών ανισοτήτων, συνδυάζοντας υλικά ευρήματα με ιστορικές πηγές για μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα του παρελθόντος[2]. Σε αντίθεση με την προϊστορική αρχαιολογία, η ιστορική βασίζεται σε γραπτά κείμενα, αλλά τα συμπληρώνει με αρχαιολογικά δεδομένα για να δώσει φωνή σε ομάδες όπως σκλάβοι, ιθαγενείς και εργάτες.
Ιστορική eξέλιξη
Οι ρίζες της ιστορικής αρχαιολογίας εντοπίζονται σε πρώιμες ανασκαφές του 17ου-19ου αιώνα, όπως η εξερεύνηση τύμβων από αποίκους το 1620 στην Cape Cod, όπου βρέθηκαν μεικτά ιθαγενή και ευρωπαϊκά τεκμήρια[3]. Στα μέσα του 20ού αιώνα, μεγάλες ανασκαφές όπως αυτές στην Jamestown (1934-1941 και 1953-1957) σηματοδότησαν την επαγγελματοποίηση του πεδίου στις ΗΠΑ και τον Καναδά[4]. Η ίδρυση εταιρειών όπως η Society for Historical Archaeology (SHA) το 1967 και η Australian Society for Historical Archaeology (ASHA) το 1970 αντανακλούν αυτή την παγκόσμια επέκταση[5]. Θεμελιώδη έργα όπως το Method and Theory in Historical Archaeology του Stanley South (1977) και το In Small Things Forgotten του James Deetz (1977) εδραίωσαν θεωρητικές βάσεις. Μέχρι το 1998, η SHA είχε πάνω από 1.000 μέλη από 18 χώρες, υποδηλώνοντας ωριμότητα και διεθνοποίηση[6].
Μεθοδολογία
Η μεθοδολογία βασίζεται στην ενσωμάτωση αρχαιολογικών ευρημάτων με αρχειακά τεκμήρια, όπως χάρτες, απογραφές και ημερολόγια[7]. Οι αρχαιολόγοι πραγματοποιούν αρχειακή έρευνα πριν από ανασκαφές σε ποσοστό 96,8%, χρησιμοποιώντας online ευρετήρια (75%) σε συνεργασία με αρχειοφύλακες[8] Σύγχρονες προσεγγίσεις περιλαμβάνουν Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (GIS), όπως το Historical Spatial Data Infrastructure (HSDI), που αναφέρεται σε ιστορικούς χάρτες και κοινωνικά δεδομένα για χρονική ανάλυση[9] Αυτή η υποδομή επιτρέπει την οπτικοποίηση αλλαγών σε κτήρια και δημογραφικά, ενισχύοντας την ερμηνεία βιομηχανικών τοπίων.
Παραδείγματα εφαρμογών
Στην Copper Country του Μίσιγκαν, η CC-HSDI χρησιμοποιήθηκε για ανασκαφή κινεζικού πλυντηρίου (1900-1917), συνδέοντας τεκμήρια με αρχεία απογραφών και καταλόγους για να φωτίσει κοινότητες μεταναστών[10] Άλλο παράδειγμα είναι η έρευνα στο Quincy Smelter, όπου ιστορικοί χάρτες καθοδήγησαν γεωραντάρ για την αποκάλυψη θαμμένων δομών[11]. Στην έρευνα του Dr. Layton για το ναυάγιο Frolic, αρχειακά έγγραφα από εφημερίδες και αλληλογραφία συνδέθηκαν με κεραμεικά αποκαλύπτοντας εμπόριο οπίου[12].
Η ιστορική αρχαιολογία στη Μεσόγειο
Στη Μεσόγειο, η ιστορική αρχαιολογία είναι κατακερματισμένη λόγω γλωσσικών και εθνικών διαχωρισμών, με χρονολογίες να ποικίλλουν (π.χ. "postmedievale" στην Ιταλία)[13]. Εστιάζει στη διασύνδεση αυτοκρατοριών όπως η Οθωμανική, για παράδειγμα, και στην τοπική δράση με κεραμεικά ως κεντρικό εργαλείο[14]. Παραδείγματα περιλαμβάνουν γκράφιτι πλοίων στη Μάλτα και μελέτες κεραμεικών των Βεδουίνων, που συνδέουν αστικά και νομαδικά χαρακτηριστικά.
Η ιστορική αρχαιολογία εξελίσσεται σε παγκόσμιο, διεπιστημονικό πεδίο, ενσωματώνοντας ψηφιακά εργαλεία και εστιάζοντας σε κοινωνική δικαιοσύνη. Από τις ανασκαφές σε βιομηχανικά τοπία αποκαλύπτονται κρυμμένες ιστορίες, προάγοντας κριτική κατανόηση του παρελθόντος για το παρόν.
Παραπομπές
- ↑ Borchardt 2009, 2.
- ↑ (Borchardt 2009, 3-4.
- ↑ Schuyler 1998, 8.
- ↑ (Schuyler 1998, 8.
- ↑ (Schuyler 1998, 8-9.
- ↑ Schuyler 1998, 9.
- ↑ Borchardt 2009, 2.
- ↑ (Borchardt 2009, 40-43.
- ↑ Trepal et al. 2021, 205-206)
- ↑ Trepal et al. 2021, 206-208.
- ↑ Trepal et al. 2021, 208-209.
- ↑ Borchardt 2009, 57-59.
- ↑ Palmer and Given 2023, 1097, 1101-1102.
- ↑ Palmer and Given 2023, 1103-1107.
Βιβλιογραφία
- Borchardt, Elizabeth Ann. 2009. Historical archaeologists' utilization of archives: an exploratory study. Master's thesis, San Jose State University. https://doi.org/10.31979/etd.465z-nqtt
- Palmer, Russell, and Michael Given. 2023. Introduction: Historical Archaeology and the Mediterranean. International Journal of Historical Archaeology 27: 1095–1113. https://doi.org/10.1007/s41636-023-00444-w
- Schuyler, Robert L. 1998. History of Historical Archaeology. Bulletin of the History of Archaeology. Διαθέσιμο στο: https://archaeologybulletin.org/articles/291/files/submission/proof/291-1-1214-1-10-20111030.pdf
- Trepal, Dan, Don Lafreniere, and Timothy Stone. 2021. Mapping Historical Archaeology and Industrial Heritage: The Historical Spatial Data Infrastructure. Journal of Computer Applications in Archaeology 4(1): 203–213. https://doi.org/10.5334/jcaa.77
- UKY Historical Archaeology Syllabus. n.d. Διαθέσιμο στο: https://anthropology.as.uky.edu/sites/default/files/Historical%20Archaeology_Sp22syllabus.pdf
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Australasian Society for Historical Archaeology
- The Society for Historical Archaeology
- The Society for Post-Medieval Archaeology
- Historische Archäologie
Authority control databases: Japan Czech Republic
