Τεχνική Λεβαλλουά: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από archaeology
Πήδηση στην πλοήγησηΠήδηση στην αναζήτηση
Νεότερη επεξεργασία →
ΟπτικήΚώδικας wiki
Papageorgiou (συζήτηση | συνεισφορές)
271 επεξεργασίες
Νέα σελίδα με 'Η '''τεχνική Λεβαλλουά''' (ΔΦΑ: [lə.va.lwa]) αποτελεί διακριτό είδος λιθοτεχνίας που αναπτύχθηκε κατά την Παλαιολιθική περίοδο<ref>Picin et al. 2017, 3.</ref><ref>Chazan 1997, 720.</ref>. Το όνομα της τεχνικής προέκυψε από λίθινα ευρήματα στο προάστιο Λεβαλλουά-Περρέ, του Παρισιού<ref>Eren e...'
 
Papageorgiou (συζήτηση | συνεισφορές)
271 επεξεργασίες
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
Η '''τεχνική Λεβαλλουά''' (ΔΦΑ: [lə.va.lwa]) αποτελεί διακριτό είδος [[λιθοτεχνία]]ς που αναπτύχθηκε κατά την Παλαιολιθική περίοδο<ref>Picin et al. 2017, 3.</ref><ref>Chazan 1997, 720.</ref>. Το όνομα της τεχνικής προέκυψε από λίθινα ευρήματα στο προάστιο Λεβαλλουά-Περρέ, του Παρισιού<ref>Eren et al. 2011, p. 1.</ref>. Η τεχνική της απόκρουσης είναι πιο εξελιγμένη από παλαιότερες μεθόδους λιθοτεχνίας, που σχετίζονταν με τυχαία απόσπαση (απόκρουση) από την κροκάλα ή πυρήνα<ref>Rosenberg-Yefet et al. 2022, 2.</ref>. Ο πυρήνας που χρησιμοποιείται στην τεχνική Λεβαλλουά είναι προεπεξεργασμένος και μπορεί να είναι πρισματικός, σφαιρικός, χελωνοειδής ή με αιχμές<ref>Chazan 1997, 724.</ref>
Η τεχνική Λεβαλλουά (ΔΦΑ: [lə.va.lwa]) αποτελεί διακριτό και ιδιαίτερα εξελιγμένο είδος [[λιθοτεχνία]]ς, το οποίο αναπτύχθηκε κατά την [[παλαιολιθική]] περίοδο<ref>Picin et al. 2017, 3.</ref><ref>Chazan 1997, 720.</ref>. Η ονομασία της προέρχεται από χαρακτηριστικά λίθινα ευρήματα στο παρισινό προάστιο Λεβαλλουά-Περρέ, όπου αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά η συγκεκριμένη μεθοδική προσέγγιση της απόκρουσης<ref>Eren et al. 2011, 1.</ref>.


Η μέθοδος του προεπεξεργασμένου πυρήνα παρέχει μεγαλύτερο έλεγχο όσον αφορά στο μέγεθος και το σχήμα της τελικής φολίδας που μπορεί κατόπιν να χρησιμοποιηθεί ως ξέστρα ή μαχαίρι, αν και με την κατάλληλη προσαρμογή είναι δυνατόν να παράγει αιχμηρά αντικείμενα<ref>Eren et al. 2011, 4.</ref>. Η τεχνική με προεπεξεργασμένο πυρήνα κατατάσσεται ως Μέθοδος 3, όσον αφορά στον τρόπο επεξεργασίας, δηλαδή απόξεση λεπίδων με αλληλεπικαλυπτόμενη σειρά απόκρουσης φολίδων και φαίνεται ότι αναπτύχθηκε κατά την Μέση παλαιολιθική περίοδο, πριν από 300.000 χρόνια<ref>Picin et al. 2017, 5.</ref><ref>Rosenberg-Yefet et al. 2022, 23.</ref>.
Σε αντίθεση με παλαιότερες μεθόδους λιθοτεχνίας, που βασίζονταν σε σχετικά τυχαία απόσπαση φολίδων από μια κροκάλα ή αδιαμόρφωτο πυρήνα, η τεχνική Λεβαλλουά χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό προμελέτης και προετοιμασίας<ref>Rosenberg-Yefet et al. 2022, 2.</ref>. Ο πυρήνας δεν αποτελεί πλέον απλώς αφετηρία απόκρουσης, αλλά προκάμπτεται με συστηματικό τρόπο ώστε να αποκτήσει επιθυμητή γεωμετρία. Στο πλαίσιο αυτό, οι πυρήνες μπορούν να λάβουν διάφορα σχήματα — πρισματικό, σφαιρικό, χελωνοειδές ή τερματικά αιχμηρό — ανάλογα με το είδος της τελικής φολίδας που επιδιώκεται<ref>Chazan 1997, 724.</ref>.


Λιθοτεχνίες που περιλαμβάνουν την τεχνική Λεβαλλουά στην Ελλάδα, απέδωσε η αρχαιολογική έρευνα στη Θεόπετρα, την Aλόννησο των Βόρειων Σποράδων και τη θέση Λακωνίδα στη Μάνη<ref>Facorellis et al. 2013, 1435.</ref><ref>Thompson et al. 2018, 130.</ref><ref>Harvati et al. 2013, 245.</ref>.
Η μέθοδος του προεπεξεργασμένου πυρήνα προσφέρει στον τεχνίτη σημαντικά μεγαλύτερο έλεγχο ως προς το μέγεθος, το πάχος και το σχήμα της παραγόμενης φολίδας. Οι φολίδες αυτές, λόγω της ομοιομορφίας και της προβλεψιμότητας του σχήματός τους, είναι ιδιαίτερα κατάλληλες για μεταγενέστερη μετατροπή σε ξέστρα ή μαχαίρια, ενώ με περαιτέρω τροποποίηση μπορούν να αξιοποιηθούν και ως πιο εξειδικευμένα αιχμηρά εργαλεία<ref>Eren et al. 2011, 4.</ref>.
 
Η τεχνική Λεβαλλουά εντάσσεται στη λεγόμενη Μέθοδο 3 των συστημάτων επεξεργασίας λίθου, όπου οι λεπίδες παράγονται μέσα από μια αλληλεπικαλυπτόμενη σειρά στοχευμένων αποκρούσεων που επιτρέπουν τον έλεγχο τόσο της επιφάνειας όσο και της κατεύθυνσης θραύσης. Οι αρχαιολογικές ενδείξεις δείχνουν ότι η μέθοδος αυτή αναπτύχθηκε και καθιερώθηκε κατά τη μέση παλαιολιθική περίοδο, περίπου πριν από 300.000 χρόνια, συνδεόμενη συχνά με πληθυσμούς αρχαϊκών και πρώιμων σύγχρονων ανθρώπων<ref>Picin et al. 2017, 5.</ref><ref>Rosenberg-Yefet et al. 2022, 23.</ref>. Η διάδοση της τεχνικής σε ευρεία γεωγραφική κλίμακα —από την Αφρική έως την Ευρασία— μαρτυρεί την υψηλή της αποτελεσματικότητα αλλά και την κοινωνική διάσταση της τεχνογνωσίας, καθώς η εφαρμογή της προϋποθέτει εξειδικευμένες δεξιότητες.
 
Στον ελλαδικό χώρο, η αρχαιολογική έρευνα έχει εντοπίσει σύνολα λιθοτεχνιών που περιλαμβάνουν την τεχνική Λεβαλλουά σε αρκετές θέσεις. Ανάμεσά τους, το [[σπήλαιο της Θεόπετρας]] στη Θεσσαλία, η Αλόννησος των Βορείων Σποράδων και η θέση Λακωνίδα στη Μάνη, οι οποίες έχουν αποδώσει ευρήματα που τεκμηριώνουν την παρουσία ομάδων κυνηγών-τροφοσυλλεκτών με προηγμένες μεθόδους επεξεργασίας λίθου<ref>Facorellis et al. 2013, 1435.</ref><ref>Thompson et al. 2018, 130.</ref><ref>Harvati et al. 2013, 245.</ref>. Τα ευρήματα αυτά εντάσσουν την Ελλάδα στον ευρύτερο χάρτη διασποράς της τεχνικής και συμβάλλουν ουσιαστικά στην κατανόηση της προϊστορικής κινητικότητας και τεχνολογικής εξέλιξης της περιοχής.


==Παραπομπές==
==Παραπομπές==
Γραμμή 9: Γραμμή 13:


==Βιβλιογραφία==
==Βιβλιογραφία==
*Chazan, M. 1997. Redefining Levallois. Journal of Human Evolution 33:719–735. https://cognitivearchaeologyblog.wordpress.com/wp-content/uploads/2015/11/chazan-levallois.pdf
*Chazan, M. 1997. Redefining Levallois. ''Journal of Human Evolution'' 33:719–735. https://cognitivearchaeologyblog.wordpress.com/wp-content/uploads/2015/11/chazan-levallois.pdf
*Eren, M. I., B. A. Bradley, and C. G. Sampson. 2011. Why Levallois? A Morphometric Comparison of Experimental ‘Preferential’ Levallois Flakes versus Debitage Flakes. PLOS ONE 6(1):e29273. https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0029273
*Eren, M. I., B. A. Bradley, and C. G. Sampson. 2011. Why Levallois? A Morphometric Comparison of Experimental ‘Preferential’ Levallois Flakes versus Debitage Flakes. ''PLOS ONE'' 6(1):e29273. https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0029273
*Facorellis, Y., N. Kyparissi-Apostolika, and Y. Maniatis. 2013. Interpreting radiocarbon dates from the paleolithic layers of Theopetra cave in Thessaly, Greece. Radiocarbon 55:1432–1442. https://www.academia.edu/11788590/INTERPRETING_RADIOCARBON_DATES_FROM_THE_PALEOLITHIC_LAYERS_OF_THEOPETRA_CAVE_IN_THESSALY_GREECE
*Facorellis, Y., N. Kyparissi-Apostolika, and Y. Maniatis. 2013. Interpreting radiocarbon dates from the paleolithic layers of Theopetra cave in Thessaly, Greece. ''Radiocarbon'' 55:1432–1442. https://www.academia.edu/11788590/INTERPRETING_RADIOCARBON_DATES_FROM_THE_PALEOLITHIC_LAYERS_OF_THEOPETRA_CAVE_IN_THESSALY_GREECE
*Harvati, K., A. Darlas, S. E. Bailey, T. R. Rein, S. El Zaatari, L. Fiorenza, O. Kullmer, and E. Psathi. 2013. New Middle Paleolithic sites from the Mani Peninsula, Southern Greece. Journal of Field Archaeology 38:243–257. https://www.researchgate.net/publication/273760432_New_Middle_Paleolithic_sites_from_the_Mani_Peninsula_Southern_Greece
*Harvati, K., A. Darlas, S. E. Bailey, T. R. Rein, S. El Zaatari, L. Fiorenza, O. Kullmer, and E. Psathi. 2013. New Middle Paleolithic sites from the Mani Peninsula, Southern Greece. ''Journal of Field Archaeology'' 38:243–257. https://www.researchgate.net/publication/273760432_New_Middle_Paleolithic_sites_from_the_Mani_Peninsula_Southern_Greece
*Picin, A., M. Vaquero, G.-C. Weniger, and E. Carbonell. 2017. Early Levallois and the beginning of the Middle Paleolithic in central Italy. PLOS ONE 12(10):e0186081. https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0186081
*Picin, A., M. Vaquero, G.-C. Weniger, and E. Carbonell. 2017. Early Levallois and the beginning of the Middle Paleolithic in central Italy. ''PLOS ONE'' 12(10):e0186081. https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0186081
*Rosenberg-Yefet, T., R. Barkai, and A. Gopher. 2022. Lower Paleolithic Winds of Change: Prepared Core Technologies and the Onset of the Levallois Method in the Levantine Late Acheulian. Frontiers in Earth Science 10:847358. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/feart.2022.847358/full
*Rosenberg-Yefet, T., R. Barkai, and A. Gopher. 2022. Lower Paleolithic Winds of Change: Prepared Core Technologies and the Onset of the Levallois Method in the Levantine Late Acheulian. ''Frontiers in Earth Science'' 10:847358. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/feart.2022.847358/full
*Thompson, J., A. Mackay, M. Stathias, and E. Panagopoulou. 2018. In search of Pleistocene remains at the Gates of Europe: Eurasian Steppe Corridor migration events signalled in the Western Aegean archipelago? Quaternary International 497:137–152. https://zenodo.org/records/3569171
*Thompson, J., A. Mackay, M. Stathias, and E. Panagopoulou. 2018. In search of Pleistocene remains at the Gates of Europe: Eurasian Steppe Corridor migration events signalled in the Western Aegean archipelago? ''Quaternary International'' 497:137–152. https://zenodo.org/records/3569171


[[Κατηγορία: Λιθοτεχνία]]
[[Κατηγορία: Λιθοτεχνία]]

Αναθεώρηση της 14:35, 22 Νοεμβρίου 2025

Η τεχνική Λεβαλλουά (ΔΦΑ: [lə.va.lwa]) αποτελεί διακριτό και ιδιαίτερα εξελιγμένο είδος λιθοτεχνίας, το οποίο αναπτύχθηκε κατά την παλαιολιθική περίοδο[1][2]. Η ονομασία της προέρχεται από χαρακτηριστικά λίθινα ευρήματα στο παρισινό προάστιο Λεβαλλουά-Περρέ, όπου αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά η συγκεκριμένη μεθοδική προσέγγιση της απόκρουσης[3].

Σε αντίθεση με παλαιότερες μεθόδους λιθοτεχνίας, που βασίζονταν σε σχετικά τυχαία απόσπαση φολίδων από μια κροκάλα ή αδιαμόρφωτο πυρήνα, η τεχνική Λεβαλλουά χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό προμελέτης και προετοιμασίας[4]. Ο πυρήνας δεν αποτελεί πλέον απλώς αφετηρία απόκρουσης, αλλά προκάμπτεται με συστηματικό τρόπο ώστε να αποκτήσει επιθυμητή γεωμετρία. Στο πλαίσιο αυτό, οι πυρήνες μπορούν να λάβουν διάφορα σχήματα — πρισματικό, σφαιρικό, χελωνοειδές ή τερματικά αιχμηρό — ανάλογα με το είδος της τελικής φολίδας που επιδιώκεται[5].

Η μέθοδος του προεπεξεργασμένου πυρήνα προσφέρει στον τεχνίτη σημαντικά μεγαλύτερο έλεγχο ως προς το μέγεθος, το πάχος και το σχήμα της παραγόμενης φολίδας. Οι φολίδες αυτές, λόγω της ομοιομορφίας και της προβλεψιμότητας του σχήματός τους, είναι ιδιαίτερα κατάλληλες για μεταγενέστερη μετατροπή σε ξέστρα ή μαχαίρια, ενώ με περαιτέρω τροποποίηση μπορούν να αξιοποιηθούν και ως πιο εξειδικευμένα αιχμηρά εργαλεία[6].

Η τεχνική Λεβαλλουά εντάσσεται στη λεγόμενη Μέθοδο 3 των συστημάτων επεξεργασίας λίθου, όπου οι λεπίδες παράγονται μέσα από μια αλληλεπικαλυπτόμενη σειρά στοχευμένων αποκρούσεων που επιτρέπουν τον έλεγχο τόσο της επιφάνειας όσο και της κατεύθυνσης θραύσης. Οι αρχαιολογικές ενδείξεις δείχνουν ότι η μέθοδος αυτή αναπτύχθηκε και καθιερώθηκε κατά τη μέση παλαιολιθική περίοδο, περίπου πριν από 300.000 χρόνια, συνδεόμενη συχνά με πληθυσμούς αρχαϊκών και πρώιμων σύγχρονων ανθρώπων[7][8]. Η διάδοση της τεχνικής σε ευρεία γεωγραφική κλίμακα —από την Αφρική έως την Ευρασία— μαρτυρεί την υψηλή της αποτελεσματικότητα αλλά και την κοινωνική διάσταση της τεχνογνωσίας, καθώς η εφαρμογή της προϋποθέτει εξειδικευμένες δεξιότητες.

Στον ελλαδικό χώρο, η αρχαιολογική έρευνα έχει εντοπίσει σύνολα λιθοτεχνιών που περιλαμβάνουν την τεχνική Λεβαλλουά σε αρκετές θέσεις. Ανάμεσά τους, το σπήλαιο της Θεόπετρας στη Θεσσαλία, η Αλόννησος των Βορείων Σποράδων και η θέση Λακωνίδα στη Μάνη, οι οποίες έχουν αποδώσει ευρήματα που τεκμηριώνουν την παρουσία ομάδων κυνηγών-τροφοσυλλεκτών με προηγμένες μεθόδους επεξεργασίας λίθου[9][10][11]. Τα ευρήματα αυτά εντάσσουν την Ελλάδα στον ευρύτερο χάρτη διασποράς της τεχνικής και συμβάλλουν ουσιαστικά στην κατανόηση της προϊστορικής κινητικότητας και τεχνολογικής εξέλιξης της περιοχής.

Παραπομπές

  1. ↑ Picin et al. 2017, 3.
  2. ↑ Chazan 1997, 720.
  3. ↑ Eren et al. 2011, 1.
  4. ↑ Rosenberg-Yefet et al. 2022, 2.
  5. ↑ Chazan 1997, 724.
  6. ↑ Eren et al. 2011, 4.
  7. ↑ Picin et al. 2017, 5.
  8. ↑ Rosenberg-Yefet et al. 2022, 23.
  9. ↑ Facorellis et al. 2013, 1435.
  10. ↑ Thompson et al. 2018, 130.
  11. ↑ Harvati et al. 2013, 245.

Βιβλιογραφία

Ανακτήθηκε από «https://archaeology.archive.gr/mediawiki-1.44.0/index.php?title=Τεχνική_Λεβαλλουά&oldid=2043»