Η αρχαιολογική μαρτυρία, συχνά εναλλακτικός όρος για το αρχαιολογικό αρχείο είναι η φυσική μαρτυρία για την απόκτηση νέας γνώσης στον τομέα της αρχαιολογίας. Με τον όρο εννοούνται όλα τα υλικά κατάλοιπα της αρχαίας ανθρώπινης συμπεριφοράς που καταγράφονται από τους αρχαιολόγους στις αρχαιολογικές θέσεις. Πρόκειται για έναν γενικό όρο, που αποδίδεται στο σύνολο των αρχαιολογικών δεδομένων, έτσι όπως συνδέονται με την έννοια του υλικού πολιτισμού των αρχαίων λαών, δηλαδή με το σύνολο των καταλοίπων της ανθρώπινης συμπεριφοράς κατά την αρχαιότητα.

Οι βασικές μορφές της αρχαιολογικής μαρτυρίας, με άλλα λόγια οι κύριες κατηγορίες των αρχαιολογικών δεδομένων ή των αρχαίων υλικών καταλοίπων, είναι οι εξής:

• τέχνεργα ή τεχνουργήματα
• κατασκευές,
• κτίσματα
• οικοδεδομένα ή οικουργήματα.